De prijs van een gemiddelde koopwoning in Limburg is in vijf jaar met bijna 40 procent omhooggegaan, van 192.000 euro in 2015 naar 264.000 eind vorig jaar. Record na record sneuvelt. Zet de trend door of staat de bubbel op knappen?
DOOR FRANS DREISSEN, dagblad de Limburger, 23 maart 2021.
Net als in de rest van het land bereikt ook de huizenmarkt in Limburg hoge toppen. De prijzen rijzen de pan uit. Sinds juni 2013 is de prijs van een gemiddelde koopwoning in een rechte lijn omhooggegaan. Woningmarktdeskundige Leo van de Pas uit Heerlen voorziet, behoudens een grote economische schok, nog geen trendbreuk. „Misschien dat de stijgende lijn wel iets afvlakt. Als bijvoorbeeld de noodsteun van het Rijk straks wegvalt, een aantal bedrijven toch kopje-onder gaat en de werkloosheid iets toeneemt.
Een echt doemscenario zou zijn als de hypotheekrente ineens hard omhoog schiet. Maar dat zie ik nog niet zo gauw gebeuren.” Scherpe prijsstijgingen en prijsdalingen op de woningmarkt zijn van alle tijden. Deels worden ze veroorzaakt door een crisis. Soms, zoals in 2011, door politiek geharrewar. Aan de vooravond van een nieuwe regeerperiode ontketende het thema hypotheekrenteaftrek een schokgolf in het land. Het gevolg: een scherpe daling van de huizenprijzen. Pas toen er in 2013 meer Haagse duidelijkheid kwam en de ergste paniek voorbij was, trad het herstel in dat tot nu voortduurt.
De hypotheekrente is historisch laag. Zo ook de werkloosheid en het aantal faillissementen. Het komende halfjaar verwacht ik nog geen omslag op de huizenmarkt, tenzij de coronacrisis weer in alle hevigheid om zich heen grijpt”, zegt Leo van de Pas. Van een dempend effect op de prijzen zal volgens hem zeker de komende zes maanden nog geen sprake zijn. „Voor een beetje aantrekkelijke woning staan de kopers nog steeds in de rij. Er kan echter maar één de gelukkige zijn. Dus zullen de teleurgestelden even hard verder blijven zoeken.” Huizen in de prijsklasse tussen de twee en drieënhalve ton zijn het meest gewild. „Toch zijn ook woningen van zeven, acht ton tegenwoordig al binnen een paar weken verkocht.”
De huidige woningmarkt is een vechtmarkt, mede ook door de vele investeerders die heil in vastgoed zien. Krapte creëert gekte. De koophuizen in Limburg werden afgelopen jaar 8,2 procent duurder in vergelijking met het jaar ervoor. Simpelveld is de enige gemeente in deze provincie waar de prijs van een gemiddelde koopwoning vorig jaar daalde ten opzichte van 2019. Volgens Van de Pas komt dat door het relatief lage aantal transacties in deze kleine gemeente. „In het ene jaar worden wat duurdere huizen verkocht, in het andere wat goedkopere. Dat geeft een sterk effect. Over een langere periode laat echter ook Simpelveld een mooie plus zien.” Starters kunnen door soms absurde prijzen en het ook hier overbieden van de vraagprijs, lastig meekomen. Soepelere leenregels – het tweede inkomen dat zwaarder meetelt of de studieschuld die minder zwaar weegt – werken deels zelfs contraproductief. Dat geldt ook voor de regelingen rond de overdrachtsbelasting. „Ze drijven de prijzen van woningen alleen maar op”, aldus Van de Pas.
Voor een gezondere woningmarkt is een betere doorstroming van huur- naar koopwoningen noodzakelijk, maar overstappen naar een koopwoning is voor veel huurders financieel niet meer haalbaar. Verder blijven veel ouderen in hun vertrouwde, vaak te grote woning zitten, bij gebrek aan een adequaat alternatief. De vraag naar betaalbare, veilige drempelloze woningen voor opa en oma groeit alleen maar, zo ook de behoefte aan nieuwe kleinschalige woonzorgconcepten, liefst in de eigen vertrouwde wijk.
Twee jaar geleden deden de wethouders wonen en volkshuisvesting van Zuid-Limburgse gemeentes een ambitieuze belofte: snel de juiste woning, op het juiste moment, op de juiste plek. Bouwregels in de hele provincie werden versoepeld. Maar de gewenste beweging in de regio’s is nog onvoldoende op gang gekomen. Ook de provincie ziet nog te weinig resultaat en daadkracht. Voor verkopers van een woning lijkt de tijd gunstig. Ze kunnen de hoofdprijs krijgen,maar als ze daarna op zoek moeten naar nieuw onderdak zullen ze voorlopig moeten aansluiten in de rij. Van de Pas: „De aanhoudend lage rente in combinatie met het krappe aanbod blijft de prijzen komende maanden stuwen.”